ΙΕΡΙΧΩ, ΣΑΜΑΡΕΙΑ, ΥΔΑΤΑ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ, ΠΟΛΗ ΤΙΒΕΡΙΑΔΟΣ, ΧΕΒΡΩΝ, ΤΑΦΟΣ ΛΑΖΑΡΟΥ, ΝΑΟΣ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ, ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΧΟΤΖΕΒΑ, ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ, ΟΡΕΙΝΗ, ΕΠΤΑΠΗΓΟ,

Πρόκειται διὰ τὴν ἀρχαιοτέραν πόλιν τῆς Ἁγίας Γῆς. Εἶναι πόλις τῆς Ἰορδανίας, εἰς τὴν δυτικὴν πλευρὰν τῆς κοιλάδος τοῦ Ἰορδάνου. Ἀποτελεῖ ἕνα ἐκ τῶν ἀρχαιοτέρων οἰκισμῶν τοῦ κόσμου, εἰς τὸν ὁποῖον ὑπάρχει κατοίκησις χωρὶς διακοπὴν, ἀπετέλεσε δὲ τὴν πιὸ ὀχυρωμένην πόλιν τῶν Χαναναίων. Κατέχει σπουδαίαν στρατηγικὴν θέσιν, ἀπὸ τὴν ὁποίαν εὐκόλως κανεὶς δύναται νὰ εἰσχωρήσῃ εἰς τὸ ἐσωτερικόν τῆς Ἁγίας Γῆς. Ἀπὸ τὴν προ-ἱστορικὴν ἐποχὴν μέχρι σήμερον εἰς τὴν ὄασιν τῆς Ἱεριχοῦς διασταυρώνονται αἱ κύριαι συγκοινωνιακαὶ ἀρτηρίαι, αἱ ὁποῖαι ὡδηγοῦσαν ἀπὸ τὸν βορρὰν εἰς τὸν νότον καὶ ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴν εἰς τὴν Δύσιν. Οἰκοδομήματα τῆς ἐποχῆς τοῦ Σιδήρου μαρτυροῦν ὅτι ἡ πόλις κατῳκήθη πάλι μετὰ τὴν ὁριστικὴν καταστροφήν της καὶ τὴν δευτέραν ἐξορίαν τῶν κατοίκων της τὸν 6ον αἰῶνα. Ὁ Πομπήιος ἐρχόμενος ἀπὸ τὴν Σκυθόπολιν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, διῆλθε μέσω τῆς Ἱεριχοῦς καὶ κατέστρεψε τὰ δυὸ φρούρια, τὰ ὁποία εἶχον κατασκευαστεῖ ἀπὸ τὸν Στράβωνα καὶ ἐκαλοῦντο Θρὰξ καὶ Ταῦρος. Ὁ Ἡρώδης ὁ Μέγας ἐκόσμησε καὶ ὠχύρωσε τὴν πόλιν, οἰκοδομῶν τὸ φρούριον Κύπρον, παλάτια καὶ ἱππόδρομον. Ὁ τύραννος αὐτὸς ἐνταῦθα ἐπέρασε τὰς τελευταίας ἡμέρας τῆς ζωῆς του. Κατὰ τὴν ρωμαϊκὴν περίοδον ἡ πόλις ἐπανεκτίσθη νοτιοδυτικῶς τῆς παλαιᾶς Ἱεριχοῦς, συμφώνως πρὸς τὸ Ἑλληνιστικόν-ρωμαϊκὸν σχέδιον. Ὁ Ἱερώνυμος ἀναφέρει ὅτι κατὰ τὴν πολιορκίαν τῆς Ἱερουσαλὴμ, ὁ Τίτος τὴν κατέστρεψε τὸ 70 μ.Χ. ἐξαιτίας τῆς ἀπιστίας τῶν κατοίκων της. Ἡ Ἱεριχὼ ἀποτελεῖ μία ἐκ τῶν σημαντικοτέρων προϊστορικῶν θέσεων τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου. Ἡ στρατηγική της θέσις ἀσκοῦσε ἰδιαιτέραν ἑλκτικὴν δύναμιν πρὸς ὅλους. Τὸ πέρασμα τοῦ Χριστοῦ ἦτο τακτικόν, κάθε φορὰ, κατὰ τὴν ὁποίαν ἤρχετο εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ τὴν πατρίδα Του, τὴν Γαλιλαίαν. Αὐτὸ καταμαρτυρεῖ καὶ τὸ περιστατικὸν μὲ τὸν ἀρχιτελώνην Ζακχαῖον καὶ τὴν συνάντησὶν του ἀλλὰ καὶ τὴν θεραπείαν τοῦ ἐκ γενετὴς τυφλοῦ καὶ μὲ τὴν τελευταίαν Του ἄνοδον εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ. Τὸν 4ον μ.Χ. αἰῶνα ἡ Ἱεριχὼ ἀνεκηρύχθη ἕδρα ἐπισκοπῆς, ἐνῶ τὸν 5ον καὶ τὸν 6ον αἰῶνα εἶχε καταστεῖ σπουδαῖον προσκυνηματικὸν καὶ μοναχικὸν κέντρον. Πολλαὶ Ἐκκλησίαι ἐκτίσθησαν εἰς τὴν Ἱεριχὼ κατὰ τὴν Βυζαντινὴν ἐποχήν. Ἰδιαιτέρως ἡ πηγὴ τοῦ Ἐλισσαίου, ἡ Σπηλιὰ τοῦ Προφήτου Ἠλία, καὶ ἡ Συκομορέα τοῦ Ζακχαίου ἀποτελοῦσαν πολυσύχναστα Προσκυνήματα. Ἡ Ἱεριχὼ καλεῖται σήμερον ἀπὸ τοὺς Ἄραβας Ρίχα. Μικρὸν χωρίον ἀντικαθιστᾶ τὴν ἀρχαίαν ὀχυρὰν πόλιν. Τὸ μόνον οἰκοδόμημα, τὸ ὁποῖον ἐπισύρει ἰδιαιτέραν προσοχὴν εἶναι ὁ Πύργος τῆς Ἱεριχοῦς, (Πούρζ-Ἐρρίχα), τὸν ὁποῖον χρησιμοποιεῖ ὡς κατοικίαν του ὁ Σέχης.

Σαμάρεια ὀνομάζεται τὸ κεντρικὸν μέρος τῆς Ἁγίας Γῆς. Προέρχεται ἀπὸ τὸ ὄνομα τῆς πόλεως Σομρῶν, τὴν ὁποίαν ἵδρυσε ὁ βασιλεύς Ὀμρὶ τὸ 880 π.Χ. Τὴν περίοδον τῶν Περσῶν ἐδόθη τὸ ὄνομα Σαμάρεια καὶ ἐχρησιμοποιήθη διὰ ὁλόκληρον τὴν κεντρικὴν Παλαιστίνην. Ἡ Σαμάρεια, ὡς γεωγραφικὴ περιοχὴ εἶναι συνδεδεμένη περισσότερον μὲ τὰ γεγονότα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Οἱ βασιλεῖς τοῦ Ἰσραήλ Ὀμρί, Ἀχαὰβ καὶ ἄλλοι τὴν ἐστόλισαν καὶ τὴν ἐπλούτισαν μὲ ὡραῖα κτήρια καὶ πολυτελῆ ἀνάκτορα. Εἰς τὰ ἀνάκτορα αὐτὰ ἔζησε ἡ θρυλικὴ Ἰεζάβελ, ἡ γυναίκα τοῦ βασιλέως Ἀχαάβ, ἡ ὁποία ἔφερε ἀπὸ τὴν Φοινίκην τὴν λατρείαν τοῦ Βάαλ καὶ ἐξώργισε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπον τὸν Προφήτην Ἠλίαν. Τὸ 30 π.Χ., ἡ πόλις ἦλθε εἰς τὰς χεῖρας τοῦ βασιλέως Ἡρώδου, ὁ ὁποῖος τὴν ὠχύρωσε, τὴν ἐκαλλώπισε μὲ πολυτελῆ κτήρια καὶ τὴν ὠνόμασε Σεβάστειαν πρὸς τιμὴν τοῦ Σεβαστοῦ Αὐγούστου.      Διὰ τὸν σημερινὸν χριστιανὸν προσκυνητὴν, προσφέρει ὀλίγους χώρους, οἱ σπουδαιότεροι τῶν ὁποίων εἶναι :      α) Τὰ ἐρείπια τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ὅπου καὶ ὁ τάφος του, εἰς τὸν ἀρχαιολογικὸν χῶρον τῆς Σεβαστείας.      β) Τὸ φρέαρ τοῦ Ἰακώβ, ἐκεῖ ὅπου ὁ Χριστὸς ἐσυναντήθη μὲ τὴν Σαμαρείτιδα. 1. Τὰ ὕδατα τοῦ Προφήτου Ἐλισσαίου Βορειοδυτικῶς τοῦ χωριοῦ Ρίχα, ἀναβλύζει διαυγεστάτη πηγὴ τὴν ὁποίαν ἡμεῖς καλοῦμεν ὕδατα τοῦ Ἐλισσαίου καὶ οἱ Ἄραβες Αἲν –ἐσσουλτᾶν. Εἶναι γνωστὴ ἡ ἱερὰ ἱστορία ὅτι ὁ προφήτης Ἐλισσαῖος περνῶν τὴν Ἱεριχώ ἐπληροφορήθη διὰ τὰ ἀκάθαρτα ὕδατα καὶ τήν ἄτεκνον γῆν. Ἐπλησίασε τὰ ὕδατα, ἔριξε ἁλάτι καὶ εἶπε, «Τάδε λέγει Κύριος. Ἴαμαι τὰ ὕδατα ταῦτα, καὶ οὐκ ἔσται ἔτι ἐκεῖθεν θάνατος καὶ ἀτεκνουμένη. Καὶ ἰάθησαν τὰ ὕδατα ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης κατὰ τὸ ρῆμα Ἐλισσαιέ, ὅ ἐλάλησε». Τὰ ὕδατα, τὰ ὁποῖα ἰάθησαν, εἶναι ἡ πηγὴ τοῦ Προφήτου Ἐλισσαίου. Πλησίον τῆς πηγῆς ἦτο ἡ οἰκία τῆς πόρνης Ραάβ. Βορειοδυτικῶς ἀπαντᾶμε σήμερον κάποια ἐρείπια τὰ ὁποῖα οἱ Ἄραβες καλοῦν Χῆρπετ-ἐτταναχὴν (ἐρείπια τῶν μύλων). Καὶ φαίνεται πὼς ἄλλοτε ἐδῶ ἐγίγνετο ἐπεξεργασία ζαχαροκαλάμου διὰ τὴν κατασκευὴν ζαχάρεως. 2. Κεντρικόν Μοναστήριον Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, ἔνθα ἡ Ἕδρα τῆς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος Μονή Μικρᾶς Γαλιλαίας ἐπί τοῦ Ὄρους τῶν Ἐλαιῶν. Ἱερός Ναός τῶν Γαλιλαίων Ἀνδρῶν, ἔνθα ὁ Πατριαρχικός οἶκος. 3. Τὸ Σπήλαιον τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ καὶ ὁ τόπος προσευχῆς τοῦ Θεοπάτορος Ἰωακείμ Ἐπάνω ἀπὸ τὸ καθολικὸν τῆς Μονῆς καὶ ἀνατολικώτερον τοῦ τρούλου εὑρίσκεται τὸ Σπήλαιον ὅπου ἔζησεν ὁ Προφήτης Ἠλίας, ὅταν κατέφυγε εἰς τὴν ἔρημον διὰ νὰ ἀποφύγῃ τὸν θυμὸν τοῦ ἀσεβοῦς βασιλέως Ἀχαὰβ καὶ τῆς συζύγου του Ἰεζάβελ, οἱ ὁποῖοι εἶχαν εἰσαγάγει εἰς τὸ Βασίλειόν των τὴν λατρείαν τοῦ Βάαλ. Εἰς τὸ Σπήλαιον αὐτὸ, ὁ προφήτης ἐτρέφετο τὸ πρωὶ μὲ ἂρτον καὶ τὸ δειλινὸν μὲ κρέας, τὸ ὁποῖον ἔφερνε εἷς κόραξ καὶ ἔπινε ὕδωρ ἀπὸ τὸν χείμαρρον Χοράθ. «Καὶ ἐγένετο μεθ' ἡμέρας καὶ ἐξηράνθη ὁ χείμαρρος, ὅτι οὐκ ἐγένετο ὑετὸς ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐγένετο ρῆμα Κυρίου πρὸς Ἠλιοῦ ἀνάστηθι καὶ πορεύου εἰς Σαρεπτὰ τῆς Σιδωνίας». Εἰς τὸν βόρειον βράχον τοῦ Σπηλαίου ὑπάρχει ὡραιοτάτη ὑπερμεγέθης εἰκὼν τοῦ προφήτου Ἠλιοῦ, τρεφομένου ὑπὸ τοῦ κόρακος. Εἰς τὸ ἴδιον σπήλαιον, κατὰ τὴν παράδοσιν, παρέμεινε νηστεύων καὶ προσευχόμενος ὁ Θεοπάτωρ Ἰωακεὶμ παρακαλῶν τὸν Θεὸν νὰ τοὺς δώσῃ τέκνον. Συμφώνως πρὸς τὴν ἀρχαίαν παράδοσιν, οἱ Θεοπάτορες Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα ἦσαν εὐσεβεῖς μὲν ἀλλὰ χωρὶς τέκνα. Ὃταν κάποια ἡμέρα προσέφεραν εἰς τὸν Ναὸν ἄρτους, ἡ προσφορά των δὲν ἔγινε δεκτὴ ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς, διότι ὡς ἄτεκνοι ἐθεωροῦντο κατηραμένοι, ἐπειδὴ ἀπεκλείετο ἀπὸ τοὺς ἀπογόνους των νὰ γεννηθῆ ὁ Μεσσίας. Αὐτὸ τοὺς ἐλύπησε πάρα πολὺ καὶ ἡ μὲν Ἄννα ἐκλείσθη εἰς τὴν οἰκίαν της καὶ παρακαλοῦσε θερμῶς τὸν Θεὸν νὰ τῆς χαρίσῃ τέκνον, ὁ δὲ Ἰωακεὶμ «Ἑλυπήθη σφοδρῶς καὶ οὐκ ἐφάνη τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, ἀλλὰ ἔδωκε ἑαυτὸν εἰς τὴν ἔρημον, κακεῖ ἔπηξε τὴν σκηνὴν αὐτοῦ, ἐνήστευσεν ἡμέρας τεσσαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα λέγων ἐν ἐαυτῷ. «Οὐκ καταβήσομαι οὔτε ἐπὶ ποτὸν ἕως ὅτου ἐπισκέψεταί μὲ Κύριος ὁ Θεὸς καὶ ἔσται μου ἡ εὐχὴ βρῶμα καὶ πόμα». Ὁ Κύριος εἰσήκουσε τὴν προσευχὴν τοῦ Ἰωακείμ, καί οἱ δύο ἀπὸ συμφώνου ὑπεσχέθησαν νὰ ἀφιερώσουν τὸ τέκνον, τὸ ὁποῖον θὰ ἀποκτήσουν, εἰς τὸν Ναόν. Αὐτὸ καὶ ἔγινε. Τὸ τέκνον τὸ ὁποῖον ἀπέκτησαν ἦτο ἡ Θεοτόκος Μαρία, ἡ ὁποία κατεξιώθη νὰ γίνη μητέρα τοῦ Θεοῦ, δι' αὐτὸ ὀνομάζονται Θεοπάτορες. Ἔτσι ὀρθῶς αἰτιολογεῖται τὸ γεγονὸς ὅτι τό Καθολικόν τῆς Μονῆς Χοζεβᾶ εἶναι ἀφιερωμένον εἰς τὴν γέννησιν τῆς Θεοτόκου. Ἀνατολικότερον τῆς κυρίας Μονῆς Χοζεβᾶ ὑπάρχουν σπήλαια εἰς τὰ ὁποῖα ἔζησε ὁ Ἅγιος Γεώργιος ὁ Χοζεβίτης. Τὰ σπήλαια αὐτὰ ὀνομάζονται σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννης. Συμφώνως πρὸς τὴν ἀρχαία παράδοσιν, ἐνταῦθα ἔζησε ἀσκουμένη ἡ Θεομήτωρ Ἄννα μετὰ τὴν γέννησιν τῆς Θεοτόκου, ἐπικεφαλῆς ὁμάδος παρθένων. Ἔτσι δικαιολογεῖται καὶ ἡ ὀνομασία τοῦ τόπου, τὴν ὁποίαν δίδουν οἱ Ἄραβες «Ντερπενάλτ» (μοναστήριον παρθένων). Εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς σκήτης ἐφυλάσσετο ἱερὸν λείψανον τῆς Ἁγίας Ἄννης (τὸ πέλμα τοῦ ἀριστεροῦ της ποδὸς) καὶ τὸ ὁποῖον οἱ πατέρες κατὰ τὴν περίοδον τῶν ἐπιδρομῶν ἀφοῦ ἀνεχώρησαν, μετέφεραν αὐτὸ εἰς τὴν σκήτην τῆς Ἁγίας Ἄννης εἰς τὸ Ἅγιον Ὂρος, ὅπου φυλάσσεται μέχρι σήμερον, καὶ ἀποπνέει θαυμαστὴν εὐωδίαν. 4.Ἡ πόλις τῆς Τιβεριάδος Ἡ πόλις τῆς Τιβεριάδος, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι εὑρίσκεται εἰς τὰς ὄχθας τῆς λίμνης, συνιστῶσα πέρασμα διὰ τὸν Χριστὸν κατὰ τὰς περιοδείας Του, δὲν ἀναφέρεται εἰς τὰ Εὐαγγέλια. Καὶ αὐτὸ διότι, πιθανότατα, οἱ πρῶτοι κάτοικοί της ἦσαν εἰδωλολάτραι. Ἡ πόλις τῆς Τιβεριάδος εἶναι μία ἐκ τῶν τεσσάρων ἱερῶν πόλεων τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ. Αἳ ἄλλαι τρεῖς εἶναι ἡ Ἱερουσαλήμ, ἡ Χεβρῶν καὶ ἡ Ζεφάτ.  Ἡ Τιβεριὰς ἐκτίσθη ὑπὸ τοῦ τετράρχου Ἡρώδου Ἀντύπα τὸ 18 π.Χ., ὁ ὁποῖος καὶ τὴν ὠνόμασε ἔτσι πρὸς τιμὴν τοῦ τότε Αὐτοκράτορος Τιβερίου. Ἡ μεγάλη ἀνάπτυξις τῆς Τιβεριάδος ἔγινε μετὰ τὴν καταστροφὴν τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος τὸ 70 μ.Χ. ἐπὶ τοῦ Αὐτοκράτορος τῆς Ρώμης Τίτου, ὁ ὁποῖος ἐκαλλιέργησε τὴν Ἱερουσαλήμ, ὁπότε ἡ Γαλιλαία ἔγινε τὸ κατεξοχὴν κέντρον τῶν Ἑβραίων.  Μὲ τὸν χωρισμὸν τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους εἰς ἀνατολικὸν καὶ δυτικόν, ἡ Τιβεριὰς περιῆλθε εἰς τοὺς Βυζαντινούς, ἀπὸ τοὺς ὁποίους τὴν ἀφαίρεσαν οἱ Ἄραβες τὸ 636 μ.Χ. Ἡ Τιβεριὰς εἶναι μία ἐκ τῶν χαμηλοτέρων πόλεων τοῦ κόσμου, διότι εὑρίσκεται εἰς βάθος 210 μέτρα κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς Μεσογείου Θαλάσσης.   Ὡστόσο εἰς τὸν τόπον αὐτὸν ἤκμασε ὁ χριστιανισμὸς καὶ ἤδη ἀπὸ τὸν 4ον αἰῶνα ἐκτίσθη βασιλικὴ Ἐκκλησία εἰς τὴν θέσιν ἑνὸς ἀρχαίου εἰδωλολατρικοῦ κτηρίου, τοῦ Ἀδριανείου. Ἀργότερον ἐκτίσθη καὶ δευτέρα βασιλική. Σήμερον τὸ Ἑλληνορθόδοξον μοναστήριον, τό ὁποῖον ὑπάρχει εἰς τὴν περιοχὴν εἶναι ἐκτισμένον ἐπί ἐρειπίων κτηρίων, τά ὁποῖα ἀνάγουν τὴν ὕπαρξίν τους εἰς τοὺς Ὀθωμανοὺς καὶ εἰς τοὺς Σταυροφόρους. 5. Ὁ χορτασμός τῶν πεντακισχιλίων Ὁ πολλαπλασιασμὸς τῶν πέντε ἄρτων καὶ τῶν δύο ἰχθύων, μὲ τὰ ὁποῖα ἐτράφησαν πέντε χιλιάδες ἄνθρωποι, ἀποτελεῖ ἕν ἐκ τῶν ἀξιολογοτέρων θαυμάτων τοῦ Χριστοῦ. Ὡς τόπος τοῦ θαύματος θεωρεῖται τὸ «Ἐπτάπηγον», πλησίον τῆς Καπερναούμ. Εἰς τὸν χῶρον αὐτὸν, ἐκτίσθη ἐπιβλητικὴ βασιλικὴ μὲ χρωματιστὰ μωσαϊκὰ δάπεδα. Ὀπίσω ἀπὸ τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν ἔχει εὑρεθεῖ ζωγραφισμένον τὸ γεγονός: ἕν καλάθι μὲ ἄρτους καὶ δυὸ ἰχθύας, ἐνῶ ἔχει εὑρεθεῖ καὶ ἐπιγραφὴ γεγραμμένη εἰς τὰ ἑλληνικὰ: «Τῷ ἁγίῳ τόπῳ μνήσθητι Κύριε Σαύρου». Μετὰ ἀπὸ τὴν ἐγκατάλειψιν καὶ τὴν ἐρήμωσιν τὴν ὁποίαν ἐγνώρισε, προσφάτως ἀνεστηλώθη ὑπὸ τῶν Βενεδικτίνων μοναχῶν. 6. Τὸ Ὄρος τῶν Μακαρισμῶν Οἱ Χριστιανοὶ τῶν βυζαντινῶν χρόνων ἐπεσκέπτοντο τὸ ἱερὸν προσκύνημα τοῦ Ὂρους τῶν Μακαρισμῶν ἢ τοῦ Ὂρους τῆς Ὁμιλίας, τό ὁποῖον σήμερον ἀποτελεῖ αἴνιγμα. Τὸ Ὄρος τοποθετεῖται μεταξὺ Καπερναοὺμ καὶ Μαγδάλων, κοντὰ εἰς τὸ Ἑπτάπηγον. Συμφώνως πρὸς τὰς χριστιανικὰς παραδόσεις, τὸ Ὂρος τῆς Ὁμιλίας ταυτίζεται μὲ τὸν γκρεμὸν Ἀρβέλ, αὐτό ὅμως δὲν ἐπιβεβαιώνεται ἀπὸ εὑρήματα. 7. Ὁ Τάφος τῆς Ραχὴλ Ἡ Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη τοποθετοῦν τὸν Τάφον τῆς Ραχὴλ εἰς τὰ περίχωρα τῆς πόλεως τῆς Βηθλεέμ. Ἐξάλλου, συνδέεται ἡ Γέννησις τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ σφαγὴ τῶν νηπίων μὲ τὸ κλάμα τῆς Ραχὴλ (Ματθ.2:17). Τὸν 5ον αἰῶνα, ἀναγνωρίζεται ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς ὡς προσκυνηματικὸς χῶρος, ὅμως μετὰ τὴν ἀραβικὴν κατάκτησιν ὁ Τάφος μετετράπη εἰς μουσουλμανικὸν ἱερὸν χῶρον. Σήμερον ἀνήκει εἰς τὴν ἰουδαϊκὴν κοινότητα, ἀποτελῶν προσκυνηματικὸν καὶ λατρευτικὸν χῶρον. 8. Ἡ Χεβρῶν καὶ οἱ Τάφοι τῶν Πατριαρχῶν Ἡ πόλις τῆς Χεβρῶν εἶναι στενῶς συνυφασμένη μὲ πολλὰ γεγονότα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ ὡς ἐκ τούτου, ἀποτελεῖ ἀπὸ τὰ πολὺ παλαιὰ χρόνια ἱερὸν προσκύνημα καὶ διὰ τὰς τρεῖς θρησκευτικὰς κοινότητας: τοὺς Χριστιανούς, τοὺς Μουσουλμάνους καὶ τοὺς Ἰουδαίους. Εἰς τὸν τόπον αὐτόν, ὃπου εἰς τὴν ἀραβικὴν ὀνομάζεται Χαλήλ, ἐτάφησαν οἱ Πατριάρχαι Ἀβραάμ, Ἰσαὰκ καὶ Ἰακώβ, οἱ ὁποῖοι ἀνεκηρύχθησαν ὡς Ἃγιοι καὶ διὰ τὰς τρεῖς θρησκείας. Ὁ βασιλεὺς Δαυΐδ τὸν 10ον αἰῶνα π.Χ. καθιέρωσε τοὺς Τάφους τῶν Πατριαρχῶν ὡς λατρευτικὸν χῶρον ὅλων τῶν φυλῶν τοῦ Ἰσραήλ, ἐνῶ ὁ βασιλεὺς Ἡρώδης ἀργότερον περιετείχισε τὴν σπηλιὰ τῶν Τάφων μὲ περίβολον, ἴδιον μὲ αὐτὸν τοῦ Ἰουδαϊκοῦ Ναοῦ, περίβολος ὁ ὁποῖος σώζεται ἕως σήμερον. Μετὰ ἀπὸ μετατροπὰς τῆς ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἐκτίσθη ἐπάνω εἰς τοὺς Τάφους καὶ τὴν ἐπαναφορὰν της ἀνὰ τοὺς αἰῶνας, σήμερον ὑφίσταται ὡς τζαμὶ μὲ στοιχεῖα τῆς βυζαντινῆς ἐκκλησίας. Τὸ συγκρότημα κτηρίων, τό ὁποῖον ὑπάρχει, ἔχει χωρισθῆ ἀνάμεσον τῶν Ἰουδαίων καὶ τῶν Μουσουλμάνων, μὲ ἀποτέλεσμα σήμερον καὶ αἱ δυὸ θρησκευτικαὶ κοινότηται νὰ τὸ χρησιμοποιοῦν ὡς προσκυνηματικὸν καὶ λατρευτικὸν χῶρον. 9. Αἱ Δρύες Μαμβρὴ Κοντὰ εἰς τὴν πόλιν Χεβρῶν εὑρίσκεται ὁ ἄλλοτε προσκυνηματικὸς χῶρος Μαμβρὴ ἢ Χάραμ Ραμὰτ ἔλ-Χαλήλ. Εἰς τὸν τόπον αὐτὸν λέγεται ὅτι κατῳκοῦσε ὁ Ἀβραὰμ καὶ ἐφιλοξένησε τοὺς τρεῖς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ πρὶν τὴν καταστροφὴν τῶν Σοδόμων καὶ Γομόρρων. Ἀρχικῶς, ἀπετέλει ἰουδαϊκὸν προσκυνηματικὸν χῶρον. Ἀργότερον ἔγινε τόπος εἰδωλολατρειῶν καὶ θυσιῶν. Ὁ βασιλεὺς Ἡρώδης τὸν περιετείχισε μὲ περίβολον, ἐνῶ ἡ Ἁγία Ἑλένη τὸν 4ον αἰῶνα, ἀφοῦ κατεδάφισε τὰ πάντα, ἔκτισε εἰς τὴν θέσιν των μίαν Ἐκκλησίαν βασιλικήν, εἰς αἴθριν τῆς ὁποίας ἐφαίνετο καὶ τὸ πηγάδι, τό ὁποῖον εἶχε ἀνοίξει ὁ Ἀβραάμ. Ἡ Ἐκκλησία κατεστράφη μὲ τὴν ἀραβικὴν κατάκτησιν, ἐνῶ ἐρείπια καὶ ὀλίγα εὐρήματα ὑπάρχουν σήμερον, κατόπιν ἀνασκαφῶν. 10. Ἡ Χώρα τῶν Γεργεσσηνῶν καί τὸ θαύμα τοῦ Δαιμονισμένου Εἰς τὴν λατινικὴν μετάφρασιν τῆς Καινῆς Διαθήκης, τὴν vulgata, καθὼς καὶ εἰς διαφόρους κώδικας σημειώνεται ὡς χώρα τῶν Γεργεσσηνῶν καὶ εἶναι τὸ ἴδιο ὄνομα τὸ ὁποῖον παραδέχονται καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Εὑρίσκεται ἀνατολικῶς τῆς Λίμνης τῆς Τιβεριάδος, ὅπου κατῳκοῦσε εἷς ἀρχαῖος σημιτικὸς λαός: οἱ Γεργεσσηνοί. Τὸν τόπον αὐτὸν ἐπεσκέφθη ὁ Χριστὸς μὲ τοὺς μαθητὰς Του, ὅταν ἠθέλησε νὰ περάσῃ εἰς τὴν ἀντίπερα ὄχθην τῆς Λίμνης. Ἔξω ἀπὸ τὴν Χώραν τῶν Γεργεσσηνῶν συνήντησε τὸν δαιμονισμένον καὶ τοῦ προσέφερε ἴασιν. Τὸν 4ον αἰῶνα, ἐκτίσθη εἰς τὸ σημεῖον τοῦ θαύματος ἕν μέγα μοναστήριον-ξενὼν καί μία βασιλική, τὰ ὁποῖα ἐγνώρισαν τὴν καταστροφὴν ἀπὸ τὸν σεισμὸν τοῦ 749. Σήμερον ὁ προσκυνητὴς δύναται νὰ δῇ ἀναστηλωμένα τὴν βασιλικὴν καὶ τὰ παρεκκλήσια. 11. Τὸ Κοινόβιον τοῦ Μαρτυρίου Τὸ Κοινόβιον τοῦ Μαρτυρίου ἦτο ἕν ἐκ τῶν μεγαλυτέρων καὶ πλέον ὀργανωμένων κοινοβίων τῆς Ἁγίας Γῆς. Ἱδρύθη ἀπὸ τὸν μοναχὸν Μαρτύριον, μαθητὴν τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου. Τὸ κοινόβιον κατεστράφη ὑπὸ τῆς περσικῆς εἰσβολῆς, ὅμως πρὶν ἀπό ὀλίγα χρόνια ἀνεκαλύφθη καὶ ἀνεστηλώθη, ἀποτελοῦν σήμερον ἕν ἄξιον θαυμασμοῦ κτηριακὸν συγκρότημα. Ὁ προσκυνητὴς δύναται νὰ ἐπισκεφθῇ τὴν κεντρικὴν ἐκκλησίαν καὶ τὰ παρεκκλήσια, τὰ πολύχρωμα μωσαϊκὰ δάπεδα καὶ τὰς ἑλληνικὰς ἐπιγραφὰς του, τοὺς ξενῶνας, τοὺς κήπους καὶ τὰς αὐλὰς τοῦ Κοινοβίου, καθὼς καὶ τὸ ἐνεπίγραφον κοινοτάφιον τῶν ἡγουμένων του. 12. Τάφος τῆς Ταβιθᾶς εἰς τὴν Ἰόππην Ἡ Ἰόππη μέχρι τὸ μέσον τοῦ 20ου αἰῶνος, ἀπετέλει τὸν μόνον λιμένα εἰς τὴν Παλαιστίνην καὶ δίοδον διὰ τάς χιλιάδας προσκυνητῶν οἱ ὁποῖοι συνέρρεον εἰς τοὺς Ἁγίους Τόπους ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμον. Τὸ Ἑλληνο-Ὀρθόδοξον Μοναστήριον εἰς τὴν εἴσοδον τοῦ λιμένος μαρτυρεῖ τὴν προσέλευσιν τῶν προσκυνητῶν, καθὼς τὸ ἴδιον ἦτο κέντρον φιλοξενίας καὶ τόπος ξεκουράσεως διὰ τοὺς ταλαιπωρημένους ταξιδιώτας. Ἡ Ἰόππη δὲν συνδέεται μὲ τὴν ζωὴν καὶ τὴν δράσιν τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ μὲ τὸν Ἀπόστολον Πέτρον, εἰς τὴν ὁποίαν ὁ Ἀπόστολος ἀνέστησε τὴν Ταβιθὰν καὶ εἶδε τὸ Οὐράνιον ὅραμα τῶν καθαρῶν καὶ ἀκαθάρτων ζώων, τό ὁποῖον τὸν ἐπρόσταζε νὰ ὑποδεχθῇ εἰς τοὺς κόλπους τῆς χριστιανικῆς κοινότητος καὶ τοὺς εἰδωλολάτρας. Σήμερον, εἰς τὴν Ἰόππην (Γιάφφα εἰς τὰ ἑβραϊκά) ὁ προσκυνητὴς δύναται νὰ ἐπισκεφθῇ τὸ Ρωσικὸν Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Πέτρου καὶ τὸν Τάφον τῆς Ταβιθᾶς, ἡ ὁποία εἰς τὴν ἑλληνικὴν ὀνομάζεται Δορκάς. 13. Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἐθνῶν - Γεθσημανή Ἔχει ἐπίσης τὴν ὀνομασίαν Ἐκκλησία τῆς Ἀγωνίας. Εἶναι ὁ χῶρος, ἀπὸ ὅπου ἐπέρασε ὁ Ἰησοῦς προσευχόμενος, κυριευμένος ἀπὸ τὴν ἀγωνίαν τοῦ ἐπερχομένου θανάτου Του, ὀλίγον πρὸ τῆς συλλήψεώς Του. Ἡ παροῦσα Ἐκκλησία, μὲ ἕν μέγα καὶ ὑπέροχον ψηφιδωτὸν εἰς τὸ ἀέτωμα τῆς προσόψεως, ἐκτίσθη μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1910-24 μὲ εἰσφορὰς ἀπὸ δώδεκα ἔθνη. Εἰς τὸ ἐσωτερικόν τοῦ ναοῦ ὑπάρχουν τὰ ἐθνόσημα τῶν κρατῶν, τὰ ὁποῖα ἐβοήθησαν εἰς τὴν ἀνοικοδόμησιν τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ βράχος, εἰς τὸν ὁποῖον κατὰ τὴν παράδοσιν προσευχήθη ὁ Ἰησοῦς πρὶν ἀπό τὴν σύλληψὶν Του, εὑρίσκεται ἐντὸς τῆς ἐκκλησίας εἰς τὸ πάτωμα ἔμπροσθέν τῆς ἁγίας τραπέζης. Εἷς ἀκάνθινος στέφανος ἀπὸ σφυρηλατημένον σίδηρον περιβάλλει τὸν βράχον. Ἐπάνω ἀπὸ τὴν Ἁγίαν τράπεζαν ὑπάρχει ψηφιδωτὸν, το ὁποῖον εἰκονίζει ἕναν ἄγγελον νὰ παρηγορῇ τὸν Ἰησοῦ, ἐνῶ τὰ ψηφιδωτὰ τῶν ἁψίδων ἀπεικονίζουν τὸ φιλὶ τοῦ Ἰούδα καὶ τὴν σύλληψιν τοῦ Ἰησοῦ. 14. Τὸ παρεκκλήσιον τῶν Αγγέλων Ὁ ἐξωτερικὸς θάλαμος τοῦ Τάφου τοῦ Χριστοῦ ὅπου ὁ ἄγγελος πρῶτος ἀνήγγειλε τὰ καλὰ νέα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα. 15. Ἡ Πύλη τῆς Δαμασκοῦ Ἡ Πύλη τῆς Δαμασκοῦ εἰς τὸ βόρειον τεῖχος ἐκτίσθη ὑπό τοῦ Σουλεϊμᾶν τοῦ Μεγαλοπρεποῦς ἐπάνω εἰς τὰ ἐρείπια τῶν προηγουμένων Πυλῶν. Ἀρχικῶς, ἦτο ὅμοιον κτίσμα ἐκείνων τοῦ Ἡρώδου. Ἡ Πύλη τῆς Δαμασκοῦ εἶναι μία ἀπὸ τὰς πιὸ ἐντυπωσιακὰς καὶ περιτέχνους Πύλας τῶν τειχῶν τῆς Παλαιᾶς Πόλεως. 16. Χάϊφα Ἀποτελεῖ τὸν σπουδαιότερον ἐμπορικὸν λιμένα τοῦ Ἰσραήλ καὶ περιβάλλεται ἀπὸ τὰς ὄμορφας πλευρὰς τοῦ ὄρους Κάρμηλον. Σπουδαῖον εἶναι τὸ σπήλαιον τοῦ προφήτου Ἠλιοῦ, τὸ ὁποῖον φέρει καὶ τὸ ὄνομα “σπήλαιον τῆς Παναγιᾶς”, διότι ἐκεῖ συμφώνως πρὸς τὴν παράδοσιν ηὖρε καταφύγιον ἡ Ἁγία Οἰκογένεια μετὰ τὴν ἐπιστροφήν της ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον. 17. Τὸ παρεκκλήσιον τῆς Ἁγίας Ἑλένης Πρόκειται περί κρύπτης, ἡ ὁποῖα ἠφιερώθη εἰς τὴν μητέρα τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἡ ὁποία χάριν εἰς τὴν δύναμιν τὴν ὁποίαν τῆς ἔδιδε ἡ πίστις της, ηὖρε τὸν Τάφον καὶ τὸν Σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ. Ἡ κρύπτη εἶναι κεχωρισμένη εἰς τρία μέρη, ὁ τροῦλος τῆς ὁποίας κατεσκευάσθη ὑπὸ τῶν Σταυροφόρων τὸ 1130 καὶ ἀκουμπᾶ εἰς τέσσαρας κίονας τοῦ ἑνδεκάτου αἰῶνος. 18. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου Ἐκτίσθη εἰς ἀνάμνησιν τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Πρεσβυτέρου, ἀδελφοῦ τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, ὁ ὁποῖος ἀποκεφαλίσθη τὸ 44 μ.Χ. μὲ διαταγὴν τοῦ Ἡρώδου Ἀντύπα τοῦ Α΄ ἐγγονοῦ τοῦ Ἡρώδου τοῦ Μέγα. Οἱ διωγμοὶ, τοὺς ὁποίους ἐξαπέλυσε αὐτὸς ὁ βασιλεὺς ἦσαν στρατηγικῆς σημασίας. Ἤθελε νὰ κερδίσῃ τὴν εὔνοιαν καὶ τὴν ὑποστήριξιν τῶν ἱερέων. Εἰς τὸ ἐσωτερικόν του ὑπάρχει πλουσία διακόσμησις ἀλλὰ καὶ ἀρκετοὶ πολύτιμοι λίθοι ἐκ τοποθεσιῶν μὲ ἱστορικὴν σημασίαν διὰ τὸ κράτος τοῦ Ἰσραήλ: Ὂρος Σινά, Ὂρος Θαβώρ, Ἰορδάνης ποταμός. Σήμερον ἀνήκει εἰς τὴν θρησκευτικὴν δοξασίαν τῶν Ὀρθοδόξων Ἀρμενίων. 19. Ὁ Τάφος τοῦ Λαζάρου Ἡ ἀναφορὰ γίγνεται ἀπὸ τὸν Ἰωάννην τὸν Εὐαγγελιστὴν: «Ἦν δέ τὶς ἀσθενῶν Λάζαρος ἀπὸ Βηθανίας..» Ἡ σημερινὴ ὀνομασία τοῦ χωριοῦ εἶναι Ἒλ Ἀζαριγιέχ, ἀραβικὸν τοπωνύμιον τοῦ ἀρχαίου Λαζαρίου. Ἡ εἴσοδος εἰς τὸν τάφον τοῦ Λαζάρου, ὁ ὁποῖος σήμερον ἀνήκει εἰς τοὺς Μουσουλμάνους, γίγνεται μὲ 24 ἀπότομα σκαλοπάτια, τά ὁποῖα ἐλαξεύθησαν εἰς τὸν βράχον τὸν 17ον αἰῶνα. Τὸ χωριὸν Βηθανία εὑρίσκεται νοτιοανατολικῶς τῆς Ἱερουσαλήμ, εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Ὂρους τῶν Ἐλαιῶν. Ἀποτελεῖ παραλλαγὴν τοῦ ἐβραϊκοῦ ὀνόματος τοῦ χωριοῦ Μπὲτ –Ἀνιὰ ἢ Μπέιτ- Χανανιά, τὸ ὁποῖον ἐσήμαινε τὸ χωριὸν τοῦ Χανανία. Εἰς τὴν Βηθανίαν ὁ Χριστὸς ἀνέστησε τὸν φίλον Του, Λάζαρον καὶ ἐφιλοξενήθη καὶ εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Σίμωνος τοῦ Λεπροῦ. Σήμερον εἶναι ἐπισκέψιμα ὁ τάφος τοῦ Λαζάρου, ὁ χῶρος τῆς οἰκίας, εἰς τὴν ὁποῖαν ἐκατοικοῦσαν ὁ Λάζαρος μὲ τὰς ἀδελφὰς του καὶ τὸ μέρος, εἰς τὸ ὁποῖον ὁ Χριστὸς συνήντησε τὴν Μάρθαν καὶ τὴν Μαρίαν. Ὁ τάφος ἀποτελεῖται ἀπὸ μίαν ὑπόγειον κρύπτην, εἰς τὴν ὁποίαν ὁδηγοῦν 27 σκαλοπάτια ἐσκαλισμένα εἰς τὸν φυσικὸν βράχον. Ἐπάνω ἀπὸ τὸν τάφον τοῦ Λαζάρου ἡ Ἁγία Ἑλένη εἶχε ἱδρύσει τὸν 4ον αἰώνα τρίκλιτον βασιλικὴν μὲ αἴθριον. Τὸ οἰκοδόμημα ἦτο ἐστρωμένον μὲ πολύχρωμα μωσαϊκὰ δάπεδα. Ὁ χριστιανικὸς αὐτὸς ναὸς –τὸ Λαζάρειον- ἐπέζησε τῆς περσικῆς ἐπιδρομῆς τοῦ 614. Μετά ἐρειπώθη καὶ ᾠκοδομήθη ξανὰ τὸ 1965 ὑπὸ τῶν Ἀρχιμανδρίτων Θεοδοσίου καὶ Σεραφείμ. Ὑπάρχει ἀπὸ κάτω καὶ ἄλλος Ἱερὸς Ναὸς καθιερωμένος εἰς τὴν Παναγίαν τὴν Μυρτιδιώτισσαν, προστάτιδα τῆς νήσου τῶν Κυθήρων, ὅστις ἑορτάζει τὴν 24ηνΣεπτεμβρίου. Εἰς τὸν Ναὸν αὐτόν, ὁ ὁποῖος εὑρίσκεται κάτωθεν τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Λαζάρου εὑρέθησαν τμήματα τοῦ ἀρχαίου κάστρου τῆς Βηθανίας, προαστίου τῆς ἀρχαίας ἱστορικῆς Ἱερουσαλήμ. Εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Λαζάρου τὰ κανδήλια ἀνάπτονται ἀπὸ τὰς μοναχὰς τῆς γυναικείας Μονῆς τῆς Προϋπαντήσεως τοῦ Σωτῆρος, ὁ Καθηγούμενος τῆς ὁποίας, Πανοσιολογιότατος Ἀρχιμανδρίτης Θεοδόσιος, προσέφερε τὸ οἰκόπεδον καὶ ἐβοήθησε εἰς τὴν ἔκδοσιν ἀδείας οἰκοδομήσεως τῆς ἐκκλησίας. Εἰς τὴν ἑορτὴν τοῦ Ἁγίου Λαζάρου (Σάββατον τοῦ Ἁγίου Λαζάρου) γίγνονται ταυτοχρόνως δύο Θεῖαι Λειτουργίαι εἰς τὴν Βηθανίαν: Ἀρχιερατικὴ Λειτουργία εἰς τὴν γυναικείαν Μονὴν τῆς Προϋπαντήσεως: Εἰς τὴν Ἐκκλησίαν παρὰ τὸν Τάφον τοῦ Ἁγίου, εἰς τὸ τέλος τῆς Ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίας γίγνεται Λιτανεία Ἱερέων, προσκυνητῶν καὶ ποιμνίου πρὸς τὸν Τάφον τοῦ Ἁγίου, ὅπου ὁ Ἀρχιερεὺς ἀναγιγνώσκει τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Ἁγίου Λαζάρου εἰς τρεῖς γλώσσας, τὴν Ἑλληνικήν, τὴν Ἀραβικὴν καὶ τὴν Ρωσικὴν καὶ ἀκολούθως ἡ Λιτανεία φθάνει εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Ἁγίου Λαζάρου, ὅπου γίγνεται δέησις πρὸς τὸν Ἅγιον. Ἡ διώροφος αὐτὴ ἐκκλησία ἔχει κτισθεῖ εἰς τὸ σημεῖον ἀκριβῶς τῆς οἰκίας τοῦ Ἁγίου Λαζάρου καὶ τὸ προαύλιὸν της περιλαμβάνει τὸν Τάφον τοῦ Ἁγίου. Ἀπὸ τὸν ὁδηγὸν τῶν προσκυνητῶν τοῦ κυρίου Δημητρίου Γ. Τάκου (1896) μαθαίνουμε ὅτι: Ἐπὶ τοῦ Τάφου τοῦ Δικαίου Λαζάρου, ἡ Ρωμαία ἡ Ἁγία ἐπισκέφθη τὸν ἀξιόλογον Ναόν, ἐκεῖ ὅπου ὑφίστατο καὶ γυναικεῖον Μοναστήριον τὸ 1139. Ὁ Ἱερώνυμος γνωρίζει ὅτι κατὰ τὸ τέλος τοῦ 4ου αἰῶνος ᾠκοδομήθη ἐκκλησία ἐπὶ τοῦ Ἁγίου Λαζάρου. Τὸ 870 ὁ Τάφος φαίνεται ἐν ἐκκλησίᾳ, ἡ ὁποία ἀνῳκοδομήθη τὸ 1103 λόγῳ τῆς διώξεως τοῦ Χάκεμ. Θεωρεῖται ὅτι τὴν ᾠκοδόμησε ἡ Ἁγία Ἑλένη. Ἐντεῦθεν εἰς 40 μέτρα ἀπόστασιν πρὸς Νότον φαίνεται τόπος, ὅπου εὑρίσκεται ἡ οἰκία τῆς Μάρθας καὶ τῆς Μαρίας, πλησίον δὲ ἡ οἰκία τοῦ λεπροῦ Σίμωνος. Ὁ Ἅγιος Ἀντωνίνος ὁ μάρτυς, κατὰ τὸ 570 εἶδε πλησίον τοῦ τάφου τοῦ Ἁγίου Λαζάρου ἐν Βηθανίᾳ μέγα ἀριθμὸν κελλιῶν καὶ πλῆθος ἐρημιτῶν ἐξ ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν εἰς τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. Ὁ Λάζαρος, ὁ Ἅγιος καὶ Δίκαιος φίλος τοῦ Χριστοῦ ἦτο Ἑβραῖος εἰς τὸ γένος καὶ Φαρισαῖος εἰς τὴν αἵρεσιν. Ὁ πατέρας του ἦταν, καθὼς λέγεται, ὁ Φαρισαῖος Σίμων, εἶχε δὲ καὶ ἀδερφὰς, τὴν Μαρίαν καὶ τὴν Μάρθαν, περὶ τῶν ὁποίων ἀκοῦμε πολλὰ εἰς τὸ Εὐαγγέλιον. Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς πολλὰς φορὰς ἤρχετο εἰς τὴν Ἰουδαίαν διὰ νὰ διδάξῃ. Ἐπεσκέπτετο συχνῶς καὶ τὸν Σίμωνα εἰς τὴν οἰκίαν του, μὲ τὸν ὁποῖον συνωμιλοῦσε συχνῶς, διότι αὐτὸς ἐπίστευε εἰς τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν τῶν ἀνθρώπων. Ἐρχόμενος δὲ ὁ Κύριος συχνότερον εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Σίμωνος, συνεδέθη φιλικῶς καὶ μὲ τοὺς λοιπούς, οἱ ὁποῖοι κατῳκοῦσαν εἰς τὴν οἰκίαν, ἤτοι τὸν Λάζαρον καὶ τὰς δύο ἀδερφὰς του, τὴν Μάρθαν καὶ τὴν Μαρίαν, αἱ ὁποῖαι καὶ τὸν ἐφιλοξένουν συχνῶς. Ὁ Ἅγιος Γέρων, Ἀρχιμανδρίτης Σεραφεὶμ ὁ ἐκ Κυθήρων, ἐκτὸς τῆς μεγάλης ἀγάπης, τὴν ὁποίαν εἶχε πρὸς τὸν Ἅγιον Λάζαρον, εἶχε τὴν ἀκόλουθον ἐμπειρίαν εἰς τὴν παιδικήν του ἡλικίαν: Ἦτο ἔθιμον εἰς τὰ Κύθηρα, τὰ τέκνα καὶ οἱ ἡλικιωμένοι νὰ πηγαίνουν τὴν παραμονὴν τοῦ Ἁγίου Λαζάρου (Παρασκευή) εἰς τὰς οἰκίας τῶν συγχωριανῶν τους καὶ νὰ ψάλλουν ἐκκλησιαστικοὺς ὕμνους διὰ τὴν κοίμησὶν του. Ὁ πατὴρ Σεραφεὶμ (τότε μικρὸς Σταμάτης) ἔπαιζε βιολὶ μαζὶ μὲ τὸν ἐξάδελφόν του. Ἡ ἀνταμοιβὴ τοὺς ἦτο αὐγά, χρήματα καὶ εὐχαὶ τῶν πιστῶν. Τὴν ἑπομένην, Σάββατον τοῦ Λαζάρου, ἔψαλλον χαρούμενα τροπάρια ἀναγγέλλοντα τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Ἁγίου. Ἡ ὑμνωδία, τὰ εὐσεβῆ ἔθιμα καὶ ἡ τοπικὴ παράδοσις ηὔξησαν τὴν ἀγάπην τοῦ νεαροῦ Σταμάτη διὰ τὸν Ἅγιον Λάζαρον. Ἔπειτα ἀπὸ πολὺ καιρόν, τὸ 1964, αὐτὴ ἡ ἀγάπη ἐξεδηλώθη ὅταν ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σεραφείμ, ὡς ἡγούμενος τοῦ Ἁγίου Σάββα ἔκτισε εἰς τὴν Βηθανίαν πρὸς τιμὴν τοῦ Ἁγίου Λαζάρου τὴν Ἁγιοσαββαϊτικὴν Ἐκκλησίαν. Ἀκόμα μία ἄλλη πτυχὴ τοῦ ἱστορικοῦ εἶναι ὅτι ὅταν ὁ Ἅγιος Γέρων ἐχειροτονήθη Διάκονος τὴν 15η Δεκεμβρίου 1947 εἰς τὸν πανίερον Ναὸν τῆς τοῦ Κυρίου Ἀναστάσεως ἀπὸ τὸν Ἀρχιεπίσκοπον Ἐλευθερουπόλεως κ.κ. Φιλόθεον, τὰς ἑπομένας πέντε ἡμέρας χοροστάτησε ὡς Ἱεροδιάκονος εἰς τὴν γυναικείαν Μονὴν τῆς Προϋπαντήσεως τοῦ Σωτῆρος εἰς τὴν Βηθανίαν μὲ τὸν σεβαστὸν ἡγούμενον Ἀρχιμανδρίτην Θεοδόσιον. 20. Τὸ παρεκκλήσιον τοῦ ἑκατοντάρχου Λογγίνου Κατὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴν παράδοσιν, ἦτο ἡ θέσις τοῦ Ρωμαίου ἑκατοντάρχου Λογγίνου μὲ τοὺς στρατιώτας του, oἱ ὁποῖοι βλέποντες τὴν ἔκλειψιν τοῦ ἡλίου, καὶ τὸν σεισμόν, τὴν ὥρα κατά τὴν ὁποίαν ὁ Κύριος παρέδωσε τὸ πνεῦμα Του, ἐφοβήθησαν καὶ ὡμολόγησαν «ἀληθῶς, Θεοῦ υἱὸς ἦν οὗτος» 21. Τὸ προσκύνημα τοῦ Λιθοβολισμοῦ τοῦ Πρωτομάρτυρος Στεφάνου Ὁ ἅγιος Στέφανος ἦτο ὁ πρῶτος χριστιανὸς, ὁ ὁποῖος ἐμαρτύρησε μὲ λιθοβολισμὸν διὰ τὸν Χριστόν, τοῦ ὁποίου τὸ σῶμα οἱ Χριστιανοὶ ἔθαψαν εἰς τὴν γενέτειράν του, πόλιν Γκάμαλα. Ἡ Ἐκκλησία τὸν ἀνεκήρυξε Ἅγιον, ὀνομάζουσα αὐτὸν Πρωτομάρτυρα. Ὁ τόπος τοῦ λιθοβολισμοῦ εὑρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Ἱερουσαλήμ. Τὸν 5ον αἰῶνα ἀνεκαλύφθη ὁ τάφος τοῦ πρωτομάρτυρος Στέφανου καὶ τὸ σῶμα του μεταφέρθη εἰς τὴν Σιὼν τῆς Ἱερουσαλήμ, ἐνῶ ἀργότερον ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Ἰουβενάλιος μετέφερε τὰ ὀστᾶ του εἰς τὸν κῆπον τῆς Γεθσημανῆς, χτίζων καὶ ἐκκλησία διὰ νὰ τιμήσῃ τὸ ἅγιον αὐτὸ πρόσωπον. Τὸν 5ον αἰῶνα ἐκτίσθη ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου ἐπιβλητικὴ Βασιλικὴ εἰς τὸν τόπον τοῦ λιθοβολισμοῦ, ἡ ὁποία κατεστράφη. Εἰς τὴν Γεθσημανὴν σήμερον ὁ χῶρος, εἰς τὸν ὁποῖον εἶχε κτίσει ὁ Πατριάρχης Ἰουβενάλιος τὴν ἐκκλησίαν, ἀποτελεῖ ἱερὸν προσκύνημα διὰ τοὺς Ὀρθόδοξους Χριστιανούς. 22. Ὁ Ἀσπασμὸς τῆς Ἐλισάβετ καὶ ἡ γέννησις τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου: Προσκύνημα τῆς Λατινικῆς Ἐκκλησίας Εἰς τὸ χωριὸν Ἄϊν-Κάρεμ (Πηγὴ Ἀμπελώνων), δυτικῶς τῆς Ἱερουσαλήμ, εὑρίσκονται τὰ προσκυνήματα τοῦ Ἀσπασμοῦ τῆς Ἐλισάβετ καὶ τῆς Γεννήσως τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, τὰ ὁποῖα ἀνήκουν εἰς τὴν Λατινικὴν Ἐκκλησίαν. Τὸν 5ον αἰῶνα τὸ Πατριαρχεῖον τῆς Ἱερουσαλὴμ ἔκτισε ἐπάνω εἰς αὐτὰ τὰ προσκυνήματα δυὸ βασιλικὰς, μὲ πολύχρωμα ψηφιδωτὰ δάπεδα. Ἐπάνω εἰς τὰ ἐρείπια τῶν δυὸ αὐτῶν βασιλικῶν οἱ Λατίνοι ἔκτισαν νέας ἐκκλησίας. Εἰς αὐτὸ τὸ χωριὸν ἐπίσης εὑρίσκεται τὸ Ρωσικὸν Ὀρθόδοξον Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καὶ ἡ Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου. 23. Πανιὰς (Καισάρεια Φιλίππου) Ἡ ἀρχαία Πανιὰς, ἢ ἀλλιῶς Μπάνιας εἰς τὴν ἀραβικὴν, ἀποτελοῦσε λατρευτικὸν κέντρον τοῦ θεοῦ Πανὸς κατὰ τοὺς ἑλληνιστικοὺς καὶ τοὺς ρωμαϊκοὺς χρόνους. Ὁ τόπος αὐτὸς εὑρίσκεται εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Ὄρους Ἐρμῶν καὶ ἡ φυσικὴ σπηλιὰ, ἡ ὁποία ὑπάρχει ἐκεῖ, μέσα ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἀναβλύζει μία ἐκ τῶν πηγῶν τοῦ Ἰορδάνου ποταμοῦ, εἰς συνδυασμὸν μὲ τὸ φυσικὸν κάλλος τῆς περιοχῆς, ὤθησαν τὸν Φίλιππον νὰ ἱδρύσῃ ἐκεῖ τὴν πρωτεύουσαν τοῦ βασιλείου του ὑπὸ τὸ ὄνομα Καισάρεια. Ἐκεῖ ἔφθασε ὁ Χριστὸς κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς περιοδείας Του, ὅπου διὰ πρώτην φορὰν διεβεβαίωσε τοὺς μαθητὰς Του διὰ τὴν προέλευσὶν Του ἐκ τοῦ Θεοῦ. Ὁ τόπος αὐτὸς ἀναφέρεται ἐπίσης ὅτι ἀποτελοῦσε πατρίδα τῆς αἱμορροούσης γυναικὸς, τὴν ὁποίαν ὁ Χριστὸς ἐθεράπευσε εἰς τὴν Καπερναούμ. Συμφώνως πρὸς τὰς χριστιανικὰς παραδόσεις ἡ γυναίκα θεραπευμένη ἀπὸ τὸν Χριστὸν καὶ ἐπιστρέφουσα εἰς τὴν πατρίδα της, τὴν Καισάρειαν Φιλίππου, ἔστησε εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ σπιτιοῦ της ἀνδριάντα, διὰ νὰ τιμήσῃ τὸν σωτῆρα της, ὁ ὁποῖος παρίστανε τὸν Χριστὸν, καὶ τὴν ἰδὶαν γονυπετοῦσα. Αὐτὸς ὁ ἀνδριάς ἔγινε ἱερὸν προσκύνημα τῶν Χριστιανῶν καὶ ἀργότερον ἐτοποθετήθη ἐντὸς τῆς βασιλικῆς, ἡ ὁποία ἐκτίσθη πλησίον τῆς πηγῆς, τὰ ἐρείπια τῆς ὁποίας ἔχουν διασωθεῖ σήμερον. 24.Τὸ Κουμρὰν καὶ τὰ χειρόγραφα τῆς Νεκρᾶς Θαλάσσης Ἡ ἀνακάλυψις τῶν περιφήμων «χειρογράφων τοῦ Κουμρὰν», ἀποτελεῖ ἕν ἐκ τῶν σπουδαιοτέρων ἱστορικῶν καὶ θρησκευτικῶν γεγονότων τοῦ αἰῶνος μας. Ἀνεκαλύφθησαν πρὸ σαράντα περίπου ἐτῶν εἰς τὴν βορειοδυτικὴν ἀκτὴν τῆς Νεκρᾶς Θαλάσσης. Τὸ περιεχόμενὸν τους εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου θρησκευτικὸν καὶ ἀφορᾶ τὸν πρῶτον χριστιανισμὸν καὶ τὸν Ἐβραϊσμόν. Τὸ περιεχόμενὸν τους ἀπασχολεῖ ἱστορικοὺς, ἀρχαιολόγους καὶ θεολόγους καὶ θὰ περάσει πολύς καιρὸς, ἕως ὅτου κατανοηθεῖ πλήρως τὸ μήνυμά τους. Ἀπὸ τὰ πολλὰ χειρόγραφα, τὰ ὁποῖα ἀνεκαλύφθησαν, ἐννέα εἶναι τὰ σπουδαιότερα: 1-2 Δυὸ εἰλητάρια τοῦ βιβλίου τοῦ προφήτου Ἠσαΐα μὲ μικρὰς διαφορὰς μεταξύ τους. 3. Τὸ εἰλητάριον τοῦ βιβλίου τοῦ προφήτου Ἀββακούμ. 4.Τὸ εἰλητάριον μὲ σχόλια ἐπάνω εἰς τὰ βιβλία τοῦ προφήτου Ναοὺμ καὶ τῶν ψαλμῶν. 5. Τὸ εἰλητάριον τῶν Εὐχαριστιῶν, ἕν βιβλίον, τὸ ὁποῖον μιμεῖται τοὺς βιβλικοὺς ψαλμοὺς. 6. Τὸ εἰλητάριον «ἐγχειρίδιον πειθαρχίας», τὸ ὁποῖον περιέχει τοὺς κανονισμοὺς τῆς κοινωνίας τῶν χειρογράφων. 7. Τὸ εἰλητάριον «τῶν πολέμων τῶν υἱῶν τοῦ φωτὸς ἐναντίον τοῦ Σκότους». 8. Τὸ εἰλητάριον τῆς Ἀποκρύφου Γενέσεως. Τὸ μόνον, τὸ ὁποῖον εἶναι γεγραμμένον εἰς τὴν Ἀραμαϊκὴν γλῶσσαν, ἐνῶ ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι γεγραμμένα εἰς τὴν Ἐβραϊκήν. 9. Τὸ εἰλητάριον τοῦ Ναοῦ, τὸ ὁποῖον περιγράφει μεταξὺ ἄλλων πῶς πρέπει νὰ εἶναι ὁ Ναὸς τοῦ Θεοῦ. 25. Τὰ τεμένη : Ὀμὰρ καὶ Ἔλ-Ἀκσὰ Ἐπάνω εἰς τὸν περίβολον τοῦ παλαιοῦ Ἰουδαϊκοῦ Ναοῦ ἐκτίσθη τὸν 7ον αἰῶνα μ.Χ. τὸ περίφημον Τέμενος Ὀμὰρ ἀπὸ τὸν χαλίφην Μαρουᾶν. Εἰς τὸ κέντρον τοῦ κτηρίου ὑπάρχει εἷς φυσικὸς βράχος μεγάλων διαστάσεων, ἀπὸ τὸν ὁποῖον λέγεται ὅτι ὁ Μωάμεθ ἀνελήφθη εἰς τοὺς οὐρανούς. Ὡστόσο Χριστιανικαὶ καὶ Ἰουδαϊκαὶ παραδόσεις φέρουν τὸν βράχον ὡς τὸν βωμὸν τῆς θυσίας τοῦ Ἀβραὰμ ἢ ὡς τὸν Βωμόν-Θυσιαστήριον τοῦ Ἰουδαϊκοῦ Ναοῦ. Ἀργότερον ἐκτίσθη ἕν δεύτερον μέγα τζαμί, τὸ Τέμενος Ἔλ-Ἀκσὰ. Τὴν ἐποχὴν τῶν Σταυροφόρων τὸ Τέμενος τοῦ Ὀμὰρ μετετράπη εἰς ἐκκλησίαν ἀφιερωμένην εἰς τὸν Κύριον (Templum Domini), ἐνῶ τὸ Τέμενος Ἔλ-Ἀκσὰ μετετράπη εἰς παλάτι τῶν βασιλέων τῆς Ἱερουσαλὴμ (Templum Solomonis), εἰς τὸ ὁποῖον ἱδρύθη τὸ Τάγμα τῶν Ναϊτῶν Ἱπποτῶν. Τὸ 1187 τὰ δυὸ Τεμένη ἀπέκτησαν τὴν ἀρχικήν τους ταυτότητα ὡς μουσουλμανικοὶ λατρευτικοὶ χῶροι. Τὸ Τέμενος τοῦ Ὀμὰρ Τὸ 638 μ.Χ. οἱ Ἄραβες ἐκυρίεψαν τὴν Ἱερουσαλήμ. Ὁ Χαλίφης Ὀμὰρ ἔκτισε ἐπάνω εἰς τὰ ἐρείπια τοῦ ναοῦ τοῦ Σολομῶντος τὸ περιώνυμον τέμενος, τὸ ὁποῖον φέρει τὸ ὄνομά του. Οἱ Ἄραβες τὸ ἀποκαλοῦν Κουμπέτ-ἔς- Σάκρα. Πρόκειται διὰ ὀκταγωνικὸν οἰκοδόμημα πλουσίως διακεκοσμημένον με ἀραβικὰς ἐπιγραφὰς ἀπὸ τὸ Κοράνιον. Ὁ ἐπίχρυσος τροῦλος ἔχει διάμετρον 18 μέτρα καὶ στεγάζει σχεδὸν ὁλόκληρον τὸ οἰκοδόμημα. Εἰς τὸ κέντρον τοῦ τζαμιοῦ εὑρίσκεται ὁ περίφημος βράχος γυμνός, ἀνώμαλος καὶ μὲ ὀπὴν εἰς τὸ μέσον. Εἶναι περιφραγμένος μὲ ξύλινα κάγκελα καὶ εἶναι σεβαστὸς ἀπὸ Μωαμεθανοὺς καὶ Ἰουδαίους. Ὁ βράχος αὐτὸς ἐχρησίμευε ὡς θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος. Κατὰ τὴν παράδοσιν κάτω ἀπὸ τὸν βράχον ὑπάρχει ὑπόγειον μὲ 15 σκαλοπάτια, τὸ ὁποῖον ὁδηγεῖ εἰς τὸν χῶρον, εἰς τὸν ὁποῖον ἐπροσευχήθησαν ὁ Ἀβραάμ, ὁ Δαυΐδ, ὁ Σολομῶν, ὁ Προφήτης Ἠλίας. ΠΗΓΗ: http://jerusalem-patriarchate.info ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΩΝ:http://picasaweb.google.gr/injerousalem/